متولد: ۱۳۱۰. تهران، محله دردار. دوران ابتدایى اش را در دبستان اقبال در
خیابان «شهباز» به اتمام رسانده و دوران دبیرستان را در دبیرستان علمیه طى
مى کند و پس از نقل مکان به خیابان «آب منگل» در خیابان رى در همان
دبیرستان مى ماند تا اتمام این دوران. دکتر کاتوزیان با کلاس پنجم نظام
قدیم رشته علمى را دنبال مى کند و در کلاس ششم آن زمان رشته ادبى را انتخاب
مى کند، در همان رشته ادبى در ایران شاگرد اول مى شود و موفق به دریافت
مدال درجه ۲علمى براى اولین بار در ایران مى شود. همین دریافت مدال مشوق او
مى شود براى ادامه تحصیل. او با انتخاب رشته حقوق تحصیلات خود را در
دانشگاه ادامه مى دهد و در این رشته موفق به کسب مدال درجه یک علمى این
رشته مى شود.
با فوت پدر در سال دوم دانشگاه ضربه بزرگى به دکتر کاتوزیان وارد مى شود و
این ضربه باعث مى شود تا او از رفتن به وزارت امورخارجه پشیمان شود و رشته
قضا را انتخاب کند. او در این رشته در مقاطع مختلف تا دکترا همواره با
عنوان شاگرد اولى فارغ التحصیل مى شود و رساله اش را در سال ۱۳۳۹ باعنوان
«وصیت» به پایان مى رساند و به دفعات متعدد به کشورهاى فرانسه و انگلیس و
آمریکا سفر مى کند. در آنجا غور و تفحص بسیار مى کند. با این حال علاقه
وافر او به فقه باعث مى شود تا مطالعات فراوانى را هم در این زمینه داشته
باشد. همین امر باعث مى شود تا زبان عربى را به همان اندازه بداند که در
زبان فرانسوى و انگلیسى متبحر شده بود. در سال ۱۳۳۲ اولین مقاله استاد در
مجله کانون وکلاى آن زمان به چاپ مى رسد و سلسله مقالاتش در این باره ادامه
پیدا مى کند تا اولین کتاب او تحت عنوان «وصیت همزمان» با اتمام دوره
دکترى به چاپ برسد. دکتر ناصرکاتوزیان اولین دانشجوى ایرانى است که موفق به
اخذ مدرک دکتراى حقوق در ایران و دانشگاه تهران شده است. او در سال ۱۳۳۳
در سن ۲۳سالگى ازدواج مى کند که حاصل آن دو فرزند پسر است که یکى از آنها
دکتراى روانشناسى بالینى دارد و در حال حاضر مقیم آمریکا است و دیگرى مهندس
الکترونیک است و در همان دیار زندگى مى کند. دکتر ناصر کاتوزیان ۴۳ جلد
اثر تألیفى و تحقیقى دارد که برخى از آنها به ۹۰۰صفحه مى رسد مهمترین آنها
عبارتند از:
1. عدالت قضایى یک جند
2. گامى بسوى عدالت (۲جلد)
3. مقدمه علم حقوق
4. فلسفه حقوق (۳جلد)
5. حقوق مدنى
6. نظریه عمومى تعهدات
7. کلیات حقوق 2جند
8. فرهنگ کاتوزیان
9. تاریخ انقلاب مشروطه ایران
10. حقوق مدنی خانواده2جند
11. حقوق مدنی در نظم حقوق کنونی
12. عقود معین4جلد
13. الزامات قراردادی
14. مسئولیت مدنی
15. اموال و مالکیت
16. حقوق ارث و شفعه
و کتاب:
آزادى اندیشه و بیان
دکتر
کاتوزیان این کتاب را به سفارش سازمان ملل متحد در مورد آزادى اندیشه و
بیان در ایران نوشته است. اولین قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران نیز توسط
دکتر کاتوزیان تدوین شده است.